تأثیر اکسین و سایتوکینین بر کالوس زایی و تولید سوخچه در دو توده محلی لاله واژگون (fritillaria imperialis l.)

در این تحقیق اثرات ترکیبی از تنظیم کننده های رشد اکسین و سایتوکینین بر کالوس زایی و تولید سوخچه روی ریزنمونه های گرفته شده از فلس سوخ دختری لاله واژگون (fritillaria imperialis l.) مورد بررسی قرار گرفت. این آزمایش بر روی دو توده مربوط به منطقه دشت ارژن استان فارس و دشت لاله های واژگون کوهرنگ صورت پذیرفت. برای این منظور از naa بعنوان اکسین در سه غلظت (0، 5/0 و 1 میلی گرم در لیتر) و سه نوع سایتوکینین (kin،2ip و tdz) در سه غلظت (5/0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر) در محیط کشت پایه ms با اضافه کردن 5/4 درصد ساکارز و 8/0 درصد آگار استفاده شد. برای ارزیابی اثر فاکتورهای مورد مطالعه، از آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار و 5 ریزنمونه در هر تکرار استفاده شد. کارایی محیط کشت حاوی غلظت یک میلی گرم در لیتر naa در ترکیب با یک میلی گرم در لیتر kin در تولید سوخچه بیشتر از سایر محیط کشت ها بود. در تیمار مذکور میانگین تولید به ازاء هر ریزنمونه 5/5 سوخچه بود. در محیط کشت حاوی غلظت های مختلف naa و 2ip بیشترین میزان تولید سوخچه در غلظت 5/0 میلی گرم در لیتر naa در ترکیب با یک میلی گرم در لیتر 2ip مشاهده شد. در این تیمار بطور میانگین از هر ریزنمونه 875/3 سوخچه تولید شد. بیشترین میزان کالوس زایی در غلظت 5/0 میلی گرم در لیتر naa در ترکیب با 5/0 میلی گرم در لیتر tdz مشاهده شد. در این تیمار 60 درصد ریزنمونه ها قادر به تشکیل بافت کالوس شدند. در مقایسه دو توده مشخص شد که توده جمع آوری شده از منطقه کوهرنگ از توانایی سوخچه زایی بالاتری نسبت به توده مربوط به دشت ارژن برخوردار است. همچنین مشخص گردید که تشکیل سوخچه و کالوس زایی وابسته به نوع توده نمی باشد.